Pinhan, Elif Şafak'ın ilk romanı. Kendi akademik konusu olan Mevlevilik'ten alınma konusu ve oldukça mistik anlatımıyla son derece zor bir roman aslında.

Pinhan küçücük bir çocukken meyve çalmak için bahçesine girdiği tekkeye daha sonra katılır ve buradaki her biri son derece renkli ve değişik geçmişlerden gelen dervişlerin arasında kendi yolunu bulmaya çalışır.

Kendi farklılığının ayırdına sonunda varan, ama onu kabullenmeyi öğrenen Pinhan (farklılığının ne olduğunu anlamanız için kitabı okumanız gerek!) sonunda kendisi de yollara düşecek ve kendini şehr-i istanbul'da bulacaktır. Daha sonra romanda Nakş-ı Nigar mahallesi sakinlerinin başından geçenler anlatılıyor ve sonra tüm kişilerin yolları kesişiyor.

Roman, toprak, hava, ateş ve su ahvalini beyan eden dört "bab"dan oluşuyor. Her bab dört ayrı bölümden oluşuyor ve her bölümün adı diğerleriyle bir anlam bütünlüğü oluşturuyor:

TOPRAK
Elma/Nokta/Hafıza/Halka


HAVA
Emanet/Hıyanet/Felaket/Kefaret


ATEŞ
Hezarpare/Rindane/Peymane/Püryare


SU
Cehennemin Kapıları/Nida Hamamı/Elem Şehristanı/Firar Yolları

Mevlevilikte ya da o kapsamdaki edebiyatta 4 sayısının özel bir anlamı var mı bilmiyorum, ama romanda bu yapı açıkça kurgulanmış görünüyor.

Anlatım son derece mistisizm yüklü. Her tarafta cinler açık açık dolaşıyor, tekke dervişleri kışa meydan okuyor, ambarlar kendiliğinden dolup boşalıyor, yani Anadolu'nun gelenek ve inançları sihirli bir şekilde kitapta canlanıyor.

Açıkçası Mevlevilik konusunda fazla bilgisi olmayan birinin anlaması da oldukça güç. Roman 1998 yılında Mevlana büyük ödülünü kazanmış. Benim kısa zamandaki hedefim Mevlana'nın Mesnevi'sini okuyarak biraz daha bilgi sahibi olmak ve belki sonra bu kitaba geri dönmek.